„Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska to zbiór wspomnień spisanych pod koniec życia przez polskiego szlachcica. Pierwsza część barwnie opisuje wojenne doświadczenia autora – wojnę ze Szwecją, Siedmiogrodem, Moskwą oraz wyprawę wojskową do Danii. Pełno tam ciekawych spostrzeżeń, odkrywających światopogląd Sarmaty i jego ocenę innych kultur. Druga część opisuje sarmackie życie ziemiańskie. Wszystko podane soczyście, z humorem i werwą.