Akcja powieści toczy się podczas rozbicia dzielnicowego Polski. Fabuła skupia się wokół postaci Przemysława Wielkopolskiego. Kraszewski opisuje dzieje małżeństwa króla z Ludgardą – księżniczką szczecińską. W tle powieści autor ukazuje sytuację polityczną Polski, jednak na pierwszy plan wysuwa nieszczęśliwy związek władcy, zakończony śmiercią Ludgardy. Do śmierci kobiety, poprzez nieumiejętnie dobrane słowa, przyczynił się sam małżonek.